Niet-geposeerde mensenfoto’s zijn vaak het mooist. Binnen de zogenaamde ‘sociale fotografie’ woeden al decennialang felle discussies over de vraag hoe ver je mag gaan om je medemens onopgemerkt op de plaat te zetten. 
Een vraagstuk dat een nieuwe dimensie heeft gekregen door de komst van camera’s waarmee je niet meer op ooghoogte hoeft te fotograferen. Met een beetje handigheid heeft niemand je door. Al kan dat een vervelend staartje krijgen wanneer je als sluipschutter tóch wordt betrapt…
Ik heb het altijd moeilijk gehad met die foto’s van zwervers die hun roes lagen uit te slapen op een parkbankje, van veilige afstand via een telelens vastgelegd. Of die portretjes van aandoenlijk haveloze kindertjes in derdewereldlanden, waar alleen de fotograaf beter van wordt. Sociale fotografie is óók een kwestie van sociaal gevoel én sociale vaardigheden.
Betekent dit dat je áltijd van tevoren om toestemming moet vragen, met het risico dat er een geposeerd standaardplaatje uit de bus rolt? Wat mij betreft niet. Wat wel en niet door de beugel kan, hangt ook af van de situatie (Amsterdam tijdens Koninginnedag, of zondagse kerkgangers in een Veluws dorp). Maar vermijd stiekem gedoe, knoop achteraf een praatje aan en beloof (en stuur) je onderwerpen een fotootje om het ijs te breken. En wanneer mensen aangeven écht niet op de foto te willen, respecteer dat dan. Zéker in het buitenland.
Vraag je tot slot af of een grappig snapshot óók grappig is voor het ‘slachtoffer’. Er bestaat ook nog zoiets als portretrecht, dat zegt dat je mensen niet zomaar te kijk mag zetten. En de omgangsvormen zijn tegenwoordig al ruw genoeg…
Lees ook:Flickr Op in Foam
Lees ook:Britse plunderaars zelf geshopt
Lees ook:Dramatische foto’s Koninginnedag: publiceren of niet?
Lees ook:Zilveren Camera: Koninginnedag natuurlijk
Lees ook:Fotoreis om van te smullen