Het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam wijdt deze zomer een expositie aan 32 fotografen die de afgelopen 25 jaar hebben gezorgd voor ‘de vernieuwing binnen de Europese portretfotografie’. Onder hen bekende namen als Anton Corbijn, Rineke Dijkstra en Stephan Vanfleteren, maar ook mensen als Thomas Ruff en Juergen Teller, die het wat meer van hun aanzien binnen de kunst-incrowd moeten hebben.
Ondanks al die vernieuwing knopen de tentoongestelde kunstenaars aan bij een traditie die teruggaat tot de renaissance – daarvoor werden mensen hoofdzakelijk als (arche)type afgebeeld en niet als individu. Bovenstaand staalkaartje laat in één oogopslag zien waar die vernieuwing ‘m vaak in zit. In eerste instantie moest een (geschilderd) portret vooral mooi zijn – een goede gelijkenis was van minder gewicht. Koning Hendrik VIII van Engeland ondervond dit aan den lijve toen hij op basis van een portret een postorderbruid uit Duitsland liet invliegen. In een later stadium kon een portret ook het karakter, de persoonlijkheid van de afgebeelde persoon weergeven.
Een portret als dat helemaal links, van de hand van Thomas Ruff, laat zien wat je krijgt als je beide criteria loslaat. Door de strenge symmetrie, de tamelijk vlakke verlichting, de sobere stilering en bovenal de gemaakt-neutrale gelaatsuitdrukking heeft het iets weg van een pasfoto nieuwe stijl. Je moet ervan houden of eraan wennen, maar persoonlijk zou ik liever een Vanfleteren aan de muur hebben – of een Koos Breukel (die is gelukkig ook present). Het beste is het om zelf te gaan, om met eigen ogen een oordeel te vellen. FACES, van 30 mei tot en met 23 augustus in het Nederlands Fotomuseum aan de Wilhelminakade in Rotterdam, dagelijks open behalve maandag. Bij de tentoonstelling verschijnt ook een boek.
Iets anders: onze trouwe lezers hebben vast gemerkt dat de Facebook-pagina uit de pas loopt. Systeembeheer weet ervan en zoekt naar een oplossing. Ik doe zelf om principiële redenen niet aan Facebook, en ook niet aan LinkedIn. Vandaar ook dat ik niet kan ingaan op verzoeken om te ‘connecten’ – hoe vereerd ik ook ben.
Lees ook:Bernd, Hilla en de anderen. Fotografie uit Düsseldorf
Lees ook:Rotterdam in the Picture
Lees ook:Kerstactiviteiten in fotomusea
Lees ook:Volkskrant Magazine in teken Naarden
Lees ook:Tienduizend dia’s Ed van der Elsken gered