zwart = 1x, rood = 1.3x, geel = 1.5x, groen - 1.6x
Op de website Fotoapparatuur.nl is een geweldige discussie ontstaan over een column die ik daar maandelijks schrijf en die dit keer was gewijd aan mijn ‘top 5 digitale spiegelreflexen’. In relatie tot de cropfactor schreef ik daar onder andere: “Nee, ik kies niet voor een fullframe camera: in de natuurfotografie is de 1.6 cropfactor wel zo aangenaam. Met mijn 400 mm heb ik tijdens mijn workshops in Zuid-Afrika toch gewoon mooi 640 mm op mijn camera’s!” Deze ‘rekenmethode’ is bijzonder slecht aangekomen bij de lezers van deze website. Helaas is hun woordkeuze hier en daar nogal beperkt en zijn hun fatsoensnormen alles behalve gecropt: reden waarom ik er voor kies hier te reageren.
Darren Rowse van de Digital Photography School legt het zo uit – en in deze uitleg kan ik mij volledig vinden.
‘De crop factor is een onderwerp dat heel complex lijkt en waarover al heel veel artikelen zijn geschreven. Maar met een korte uitleg is het duidelijk te maken.Analoge camera’s – met film dus – bevatten 35 mm film: de standaard. Zo’n standaard is er digitaal niet: er zijn sensoren in diverse maten. Daarom geldt de 35 mm nog steeds als referentie. Een sensor net zo groot als een 35mm filmbeeld noemen we full frame (24 x 36 mm). In de meeste spiegelreflexen echter is de sensor kleiner dan full frame. Op het plaatje kun je zien welke maten er zijn. (Overigens ontbreekt de 2x op het plaatje.)
Als je nu een foto neemt met een camera waarin een kleinere sensor is geplaatst dan zul je dus een kleiner deel van het beeld krijgen, overhouden. Als je foto’s, gemaakt met verschillende sensors, even groot maakt zullen die met de kleinste sensors meer vergroot worden. Waardoor deze groter lijken. Het resultaat hiervan is dat je kunt zeggen dat een camera met een kleinere sensor ‘een langere equivalent 35 mm lens’ heeft. En dat is brandpunt x de cropfactor.’
Natuurlijk heeft een en ander ook gevolgen voor de scherptediepte. Grote voordeel van de 35mm sensor ten opzichte van de crop-sensor namelijk is de scherptediepte die er mee kan worden behaald. Als we bijvoorbeeld kijken naar een lens met een maximale diafragma opening van f/2.8 geplaatst op een 35mm camera, dan betekent dit dat op een crop-camera minstens een lens nodig is met een maximale diafragma-opening van f/1.9 (f2.8 gedeeld door de 1.5x cropfactor). Hebben we een maximale diafragma opening van f/2 op een 35mm camera, dan hebben we op de crop camera een f/1.3 diafragma opening nodig. Reden waarom ik op mijn 1.6 camera’s (EOS 7D, 30D en 10D) voornamelijk de 24 mm en 50mm f/1.4 objectieven gebruik.
Dat is wat ik heb willen zeggen. In elke handleiding van elke compact staat ook precies welke mm maten overeen komen met welk kleinbeeldequivalent. Want kleinbeeld is de enige vaststaande referentie. Zo blijft mijn 400 mm in Zuid-Afrika natuurlijk een 400 mm, maar hij gedraagt zich als een 400 x 1.6 cropfactor. Door de uitsnede. Niet meer, niet minder.
Lees ook:Scherptediepte: helemaal niet moeilijk
Lees ook:Vermijd de uiterste f/ standen
Lees ook:Tip van de week: full-frame versus ‘verlengingsfactor’
Lees ook:Uiterste standen objectief vermijden
Lees ook:Stof in beeld
Goed punt. Ik ben ook zo iemand die denkt dat een 400mm lens met 1.6 cropfactor een 640mm lens wordt.
Dat is toch zo, als je een APS-C sensor hebt op je SLR. Veel mensen vinden dat juist een voordeel. Een nadeel is als je een 24x70mm hebt, er blijft dan net veel meer over van je 24mm groothoek 38mm dat kun je geen echt groothoek meer noemen.
Ik heb door de jaren vier kompaktkamera’s versleten. Eentje gejat, eentje in de trein laten liggen, eentje stuk (net buiten garantie) en eentje uit me fikken laten plempen. Bij al die dingen zat een mooi boekie maar ik heb nergens zo’n kleinbeeldequivaltentabelletje (mooi scabble woord) kunnen vinden.
Ik heb nou een Sony alpha en ook daar staat helegaar geen rekenles over cropfactor of zo in het boekie.
Ik weet vrijwel zeker dat er in de gebruiksaanwijzing iets staat over de cropfactor (1.5) van je Sony!
Ik vind dit een beetje flauw van je, Willem.
Ten eerste stonden er in het, naar mijn mening vrij dunne, artikeltje nogal wat discutabele beweringen, zoals bijvoorbeeld het uitsluiten van echt serieuze professionele oplossingen als de Phase One.
Daarop spitste in eerste instantie de kritiek zich toe. Daar zaten inderdaad wat berichten bij waarvan ik zelf zou zeggen “zo zou ik het zelf niet hebben gezegd”. Minstens drie daarvan waren van jouw hand – ik vond dat je erg uit de hoogte deed, en af en toe ook op de man speelde. Op de inhoudelijke kritiek anders dan op het verhaal van die crop factor ging je niet in.
Daarnaast is het verhaal over die crop factor ook nog eens gewoon een bron van verwarring waar jij kennelijk ook in bent getuind. Het plaatje dat je bij dit bericht zet, geeft het al direct aan.
Een Alpha 700 heeft een crop factor zoals aangegeven door het gele lijntje, en die crop factor is absoluut geen voordeel. Met mijn camera (full frame) kan ik alledrie de uitsneden realiseren, maar met een Alpha 700 kom ik niet verder dan de uitsnede bepaald door het gele lijntje.
Dus ook ik kan zo werken dat “mijn 400mm ineens een 600mm wordt”. Snap je nu de verwarring?
Het blijft gewoon een 400mm-lens. Alleen door wat stukjes van de foto af te snijden, kan ik een kleinere beeldhoek realiseren. Maar dat kon Daguerre ook al, dus dat is niks nieuws. We zeiden vroeger toch ook niet dat een 50mm op een kleinbeeld ineens een 80mm werd?
De beeldhoek van een lens op een gegeven beeldformaat is maar één van de eigenschappen van de brandpuntsafstand. Je hebt ook nog zoiets als de invloed van het brandpuntsafstand op het perspectief, en een andere eigenschap is bijvoorbeeld de verstrooingscirkel… en in dat opzicht blijft een 400mm een 400mm.
Dus “een 400mm wordt ineens een 620mm” is een incomplete simplificatie, en niets meer dan dat.
De discussie over de cropfactor beschouw ik als gesloten. De laatste uitleg volstaat m.i. De toon van enkele reacties is buitengewoon naar: dat verstoort een inhoudelijke discussie buitengewoon.
Overigens vind ik jouw reactie hier duidelijk en helder: deze deel ik volledig, want zo is het. Aanvullend dan nog de scherptediepte…
Op naar een volgend onderwerp!
Thanks malibuguy! I¡¯m sure my welds would hold things together just fine, but I want to get to the level that this guy is at. His welds are unreal.