Categorie: "Camera’s en lenzen"

Lenzenweetjes: bokeh

Bijna iedereen wil graag een lens die zo scherp mogelijk tekent. Maar ook hoe een lens de onscherpe voor- en achtergrond weergeeft, is van belang. BokehIn discussies onder glasfijnslijpers duikt vaak de term ‘bokeh’ op. Dat is een exotisch – Japans, om precies te zijn – woord voor onscherpteweergave.

Wat mooi en wat lelijk onscherp is, is natuurlijk mede een kwestie van smaak. Maar over het algemeen wordt een zachte, romige weergave mooier gevonden dan een hoekige. Daarbij speelt de vorm van de diafragmaopening een grote rol. Hoe ronder, hoe beter.

Hele oude lenzen scoren op dat punt vaak beter dan nieuwe. Omdat er toen nog niet zoiets bestond als een automatisch diafragma (dat zich pas tot de ingestelde waarde sluit zodra je de ontspanknop indrukt), kon het diafragma bestaan uit tot wel dertig lamellen. Moderne lenzen mét automatisch diafragma hebben er hooguit acht of negen. Waardoor de opening veel hoekiger van vorm is. Dat zie je vooral bij lichtpunten of -vlekken in beeld. Bij zogenaamde spiegellenzen krijg je zelfs een soort ringetjes.

Nieuw glaswerk voor de PEN

Bezitters van een Olympus PEN of andere Micro Four Thirds-camera krijgen binnenkort een ruimere keuze qua lenzen. Voor liefhebbers van telefotografie heeft het Japanse merk twee nieuwe zooms op stapel staan. Olympus_telezoomAllereerst een 40-150 mm met een lichtsterkte van F 4 in de kortste en F 5,6 in de langste stand. Voor wie dat niet genoeg vindt, komt er tegen de jaarwisseling ook een 75-300 mm met een lichtsterkte van F 4,8 tot F 6,7 uit. Daarbij moet je bedenken dat je deze brandpuntsafstanden moet verdubbelen voor een eerlijke vergelijking met een kleinbeeldcamera. Omgerekend komt die 300 mm dus neer op een traditionele teletoeter van maar liefst 600 mm. Maar dan in ‘zakformaat’ met een gewicht van slechts 430 gram.

Beide lenzen worden leverbaar in zwart en zilver, voor een perfecte match met de body. De stille autofocusmotor zou garant moeten staan voor films zonder bijgeluid. De Nederlandse prijzen zijn nog niet bekend, maar we schatten dat de ‘korte’ zoom ergens tussen de 250 à 300 euro uitkomt. Voor de 75-300 mm ben je ruwweg het drievoudige kwijt.

Lichtkanon voor nacht en dag

Na Panasonic, Olympus en Leica stapt ook Cosina in de Micro Four Thirds-standaard, Noktondie aan de wieg stond van het EVIL-concept. Voor het eind van het jaar brengt Cosina onder de Voigtländer-vlag een superlichtsterke standaardlens uit. De brandpuntsafstand is 25 mm, wat neerkomt op 50 mm omgerekend naar kleinbeeld/‘fullframe’. De lichtsterkte bedraagt een astronomische F 0,95 – al is dit geen primeur (Leica en Canon hadden al eerder soortgelijke lichtkanonnen in hun assortiment).

De Voigtländer Nokton weegt ruim 400 gram (meer dan een kale Olympus PEN-body dus) en gaat zo’n 900 euro kosten. Net als met andere Voigtländer-optiekjes voor fijnproevers is handmatig scherpstellen een must.

Lenzenweetjes: perspectief

PerspectiefFoto’s met een groothoeklens vertonen vaak een extreem perspectief. Als je de camera omhoog richt, lijken hoge gebouwen om te vallen, terwijl close-upportretten worden ontsierd door een verhoudingsgewijs gigantische neus. Veel foto’s met een telelens hebben juist een vlak perspectief. Daardoor kun je bijvoorbeeld veilig muzikanten op een hoog podium vanaf de grond fotograferen, zonder dat op de foto veel van dit lage standpunt valt te zien.

Nieuw glaswerk van Canon

Tegelijk met de EOS 60D presenteert Canon ook een aantal nieuwe objectieven. De EF 70-300 mm IS USM is een telezoom uit de professionele L-serie met ingebouwde beeldstabilisatie en snelle ultrasone scherpstelling. CanonfisheyezoomDe lichtsterkte bedraagt F 4 in de 70 mm- en F 5,6 in de 300 mm-stand. Eind oktober moet de lens verkrijgbaar zijn voor een bedrag van een kleine 1500 euro.

Een andere interessante nieuwkomer is de 8-15 mm fisheyezoom, die in januari op de markt komt en zo’n 1400 euro moet gaan kosten. Een heuse wereldprimeur (zoals Canon beweert) is het echter niet, want Pentax en Tokina hebben al enige tijd een 10-17 mm fisheyezoom in de aanbieding.

Fotograferen voor een beperkt budget – 10

Nu ook in Nederland…

Een tijdje terug noemden we de Koreaanse lenzenbouwer Samyang als een typisch voorbeeld van een merk dat waar voor je geld levert. Oké, je moet het zonder moderne fratsen zoals autofocus (AD 1985) doen, maar optisch zijn de glaswerkjes van deze outsider door de bank genomen aardig in orde.Samyang8mm

Op het moment van schrijven moest je deze lenzen zelf in Duitsland of Polen gaan halen of bestellen, maar inmiddels zijn diverse uitvoeringen ook in Nederland – en dus met Nederlandse garantie – leverbaar. We hebben de 8 mm fisheye en de superlichtsterke 85 mm onder meer bij CameraNU en Foto Konijnenberg gesignaleerd. Een lichtsterke 35 mm schijnt in de pijplijn te zitten. Verkrijgbaar in verschillende vattingen voor net onder de 300 euro. Als je een niet te dure lens zoekt voor incidenteel gebruik en je maalt niet om de laatste technische snufjes, wat let je dan..?

Lenzenweetjes: afko’s

Op je lens tref je naast de brandpuntsafstand en de lichtsterkte vaak nog een heleboel verwarrende afkortingen aan. Veel beginnende fotografen vragen zich af wat die nou precies betekenen.

Pentax1770De afkorting AF staat, zoals je waarschijnlijk al dacht, voor ‘autofocus’. Daarnaast is er nog IF, dat voor ‘Internal Focus’ (inwendige scherpstelling) staat. Dergelijke lenzen veranderen niet van lengte tijdens het scherpstellen. Gewone lenzen worden langer naarmate je dichterbij scherpstelt. OS of OIS staat voor ‘Optical (Image) Stabilization’. Zo’n lens heeft dus optische beeldstabilisatie aan boord. Bij Nikon heet dit VR (‘Vibration Reduction’). HSM, USM, SDM of iets soortgelijks wijst erop dat het objectief over een ingebouwde scherpstelmotor beschikt. Dat resulteert in een stillere en veelal ook snellere automatische scherpstelling.

Lenzenweetjes: de macrolens

Als je hele kleine onderwerpen zoals bloemen en insecten groot op de foto wilt krijgen, is een macrolens iets voor jou. Weliswaar kun je met Macro1veel kitzooms ook aardig dichtbij komen, maar de beeldkwaliteit is dan verre van optimaal en ware grootte (1:1) zit er niet in. Dit laatste betekent dat het onderwerp net zo groot wordt weergegeven op het sensorbeeld als het in werkelijkheid is. Zelfs het kleinste vlindertje wordt zo een schermvullend monster.

Macrolenzen zijn er met verschillende vaste brandpuntsafstanden. De kortere uitvoeringen (35 of 50 mm) zijn bij uitstek geschikt voor allround gebruik. Met de langere versies (90, 100 of 150 mm) kun je wat meer afstand bewaren, wat vooral goed van pas komt bij schichtige beestjes. Bovendien loop je minder risico dat je jouw eigen schaduw mee fotografeert. Deze langere macrolenzen zijn trouwens ook erg geschikt voor portretten en ‘tabletops’.

Supergroothoekzoom voor fullframe

Speciaal voor eigenaren van een ‘fullframe’ spiegelreflex van Nikon of Canon brengt de Japanse lenzenbouwer Tokina een lichtsterke groothoekzoom uit. De AT-X 16-28 mm PRO FX heeft Tokina1628een grootste diafragmaopening van F 2,8 over het hele bereik, terwijl de minimale instelafstand 28 centimeter bedraagt. Een speciale ingebouwde scherpstelmotor moet garant staan voor een snelle en feilloze automatische scherpstelling.

Dat een dergelijk objectief geen goedkoop vedergewichtje kan zijn, spreekt vanzelf. Het gewicht bedraagt schoon aan de haak een kleine kilo, terwijl de prijs waarschijnlijk om en nabij de duizend euro uitkomt. Door de grote frontlens en de enorme beeldhoek kunnen geen schroeffilters worden gebruikt. De Nikon-versie wordt begin augustus verwacht; de Canon-uitvoering ietsje later.

Lenzenweetjes: de standaardlens

Ultragroothoeken en superteles zijn de Ferrari’s van de fotografie: onbereikbaar maar o zo verleidelijk… Vlak echter de nederige standaardlens niet zomaar uit! De term ‘standaardlens’ staat niet voor een lens waarmee je standaardfoto’s maakt, maar voor een objectief met een beeldhoek die als normaal wordt ervaren. Je krijgt dus – behalve op extreem Stdlens1korte afstand – een heel natuurlijk aandoend perspectief, en dat is alvast pluspunt nummer één.

Verder koppelt een standaardlens een hoge beeldkwaliteit aan een dito lichtsterkte, en dat vaak voor een bijna belachelijke prijs. De grote merken bieden een versie met een grootste lensopening van F 1,8 aan voor rond de honderd euro.

Ter vergelijking: op de 50 mm-stand halen de meeste kitzooms met pijn en moeite F 5,6: ruim drie diafragmawaarden minder lichtsterk. Omdat elke diafragmawaarde hoger gelijkstaat aan een halvering van de doorgelaten hoeveelheid licht, laat een standaardlens per saldo ruim achtmaal zoveel licht door! Het kan zelfs nóg lichtsterker, maar dan schiet de prijs steil omhoog.