Deze foto van de SS Rotterdam (officieel moeten we alleen ‘Rotterdam’ zeggen, naar het schijnt) in de gelijknamige havenstad lijkt op het eerste gezicht wel decennia oud, maar in feite is hij eergisteren gemaakt. De foto is eerst naar zwart-wit-HDR (dat kan dus ook) omgezet met de gratis Photoshop-plug-in van Nik Software/Google. →
Is een aanraakscherm tegenwoordig een must, niet alleen op een tablet of smartphone maar ook op een camera…? Als je trendwatchers mag geloven wel, maar kennelijk denken de lezers van dit blog er toch anders over. Blijkens de tussenstand na ruim vijftig stemmers zijn onder de fotografen die ervaring met zo’n aanraakscherm hebben, de liefhebbers in de minderheid. Onder degenen die er nog géén ervaring mee hebben, bedankt één op de drie stemmers bij voorbaat voor de eer. Misschien toch wat voorbarig, want zelf hebben we ontdekt dat een aanraakscherm best handig kan zijn – bijvoorbeeld om een scherpstelpunt te kiezen of om op gemaakte foto’s in te zoomen. Als ‘ontspanknop’ vinden we een touchscreen weer minder een succes – zeker bij een verstelbaar scherm is het risico op ongewenste bewegingen levensgroot.
Onlangs hebben we een paar Tips van de week gewijd aan productfotografie. Die werden goed gelezen, hoewel we meteen lieten doorschemeren dat het een vak apart was. Dat geldt helemaal voor een speciale tak van productfotografie: 360 graden productfotografie. Dit stelt de kijker/klant in staat een object letterlijk van alle kanten te bekijken – vaak niet alleen het klokje rond, maar zelfs van boven. Dit alles in de vorm van een interactief (Flash-)filmpje, waarmee je het voorwerp in zowat elke gewenste richting kunt draaien en/of kantelen en vaak ook nog kunt inzoomen. Hier kun je een paar voorbeeldfilmpjes bekijken.
Voor dergelijke fotoseries heb je een speciaal gemotoriseerd draaiplateau of zelfs een speciale cabine nodig, anders wordt het broddelwerk. Sinds kort kent Nederland een fotozaak die helemaal in dat soort spullen is gespecialiseerd: niet verrassend 360Productfotografie.nl geheten. Die jongens denken aan niets anders en kunnen je niet alleen vertellen wat je precies nodig hebt, maar ze komen je 360 graden fotostudio ook nog gratis op locatie installeren. Geen overbodige luxe, want het gaat tenslotte om duur speelgoed.
360 graden productfotografie is interessant als je een inspirerende webshop van de grond wilt tillen of je brood verdient in deze tak van fotosport. Voor wie minder hoge eisen stelt maar toch ook geen genoegen neemt met een verlichte kijkdoos van de Xenos, heeft bijvoorbeeld Cameraland onder de naam CameralandSTUDIO een hele reeks kant-en-klare studiosetjes samengesteld.
Directklaar
De geschiedenis herhaalt zich. Nadat ook de gewone man/vrouw de cd-speler had omarmd, herontdekte de ware audiofiel de verguisde platenspeler. Aangezien die dingen tegenwoordig ook voor een habbekrats zu haben zijn, zou het me niet verbazen wanneer binnenkort het cassettebandje weer wordt afgestoft.
Analoge versus digitale fotografie: idem dito. Het meest opmerkelijke aspect daarvan is vermoedelijk de wederopstanding van de directklaarfilm. Uitvinder Polaroid had al afgehaakt, maar Fujifilm en sinds enige tijd ook Lomography.com doen goede zaken. Nou is elke digitale foto in zekere zin ‘direct klaar’, maar het blijft altijd leuk om iets in je handen te kunnen houden (al worden vandaag de dag minder foto’s geprint dan ooit). Wat ook wellicht meespeelt, is het ‘unieke’ karakter van elke foto – in tegenstelling tot het digitale bestandje, dat tot in het oneindige vermenigvuldigbaar is zonder kwaliteitsverlies. Je voelt je toch een beetje Sarah Moon, met zo’n vogelhuisje. →
Hyperlichtsterke lenzen
Het zijn grote, logge en zware objectieven, veelal met (Chinese) ‘fantasienamen’ zoals Zhong Yi Mitakon. Je moet de scherpstelling en de belichting helemaal met de hand regelen, en veelal is de afwerking ook niet je dat. Aan de andere kant vermeldt het prijskaartje vaak een bedrag waarvoor je ook een objectief van je ‘eigen’ cameramerk kunt kopen. Compacter, lichter, beter afgewerkt en van alle moderne gemakken voorzien.
De reden waarom serieuze fotografen zo diep in hun zak tasten voor iets wat op het eerste gezicht een antiek barrel lijkt, heet lichtsterkte. Waar de 35 mm lens van je camerafabrikant een grootste diafragmaopening van F 2 of F 1,8 levert, gaat deze tot F 1,4 of zelfs F 0,95. Die één of twee stops hogere lichtsterkte levert twee- tot viermaal zo korte sluitertijden op en verklaart meteen waarom zo’n objectief zo groot en zo zwaar moet zijn – én zo duur. Met als huidige recordhouder een 40 mm F 0,85 IBELUX. Bijna 130 millimeter lang en ruim een kilo zwaar, en met een prijs die aardig in de buurt komt van de twee mille.
Op het eerste gezicht is die lichtsterkte heel prettig, vooral als je vaak bij weinig licht fotografeert of graag weinig scherptediepte hebt. →
De spiegelreflex is door fotobladen en fotowebsites al vaker doodverklaard dan de PvdA door politiek-watchers. Ten faveure van de systeemcamera, want die zou hetzelfde bieden in een kleinere en lichtere verpakking. Ook voor actiefotografie zou de systeemcamera tegenwoordig je van het zijn, dankzij fasedetectiepixels op de sensor, die net als de fasedetectie-AF van een spiegelreflex een bewegend onderwerp met gemak kunnen bijhouden.
Fotobladen en fotowebsites praten elkaar na, net als politicologen (die trouwens indertijd D66 óók hebben doodverklaard). Vandaag was de 3 oktoberviering in Leiden, en de optocht was een ideale gelegenheid om de proef eens op de som te nemen. Weapon of choice: de Fujifilm X-E2 met de 90 mm, allebei volgens de trotse fabrikant én diverse recensenten snelheidskampioenen pur sang. →
Als je diep het witbalansmenu van je camera induikt, kom je vaak ook een instelmogelijkheid in ‘K’ tegen. ‘K’ staat níet voor ‘kleurtemperatuur’, al heeft het daar wel betrekking op, maar voor ‘Kelvin’. Kelvin (oorspronkelijk ‘graden Kelvin’) is een schaal voor de kleurtemperatuur en vernoemd naar de ontdekker. Een beetje verwarrend is dat hoe hoger de kleurtemperatuur is, hoe kouder of blauwer het licht. Zo heeft warm gloeilamplicht een kleurtemperatuur van zo’n 3000 K. Neutraal daglicht of flitslicht zit tussen de 5000 en 6000 K. Maar op een bewolkte dag of juist rond het middaguur onder een stralend blauwe hemel kan de kleurtemperatuur omhoogschieten naar wel 8000 of 10000 K. →
JPEG staat voor Joint Photographic Experts Group, en hoewel vrijwel geen mens dit weet, heeft vrijwel iedereen die fotografeert ermee te maken. Het gelijknamige bestandsformaat is namelijk dé standaard voor beeldopslag. Goedkopere camera’s (waaronder naast vrijwel alle mobieltjes ook de meeste compactcamera’s) kunnen alleen in jpeg-formaat fotograferen. Duurdere (reflex- en systeem)camera’s kunnen daarnaast ook in raw-formaat opnemen, maar of veel vrijetijdsfotografen dat ook doen…
De populariteit van het jpeg-formaat is niet moeilijk te begrijpen, nog daargelaten dat je in jpeg digitale ‘directklaarfoto’s’ krijgt (raw-bestanden moet je eerst ‘ontwikkelen’). Neem twee versies van dezelfde 16-megapixelfoto, gelijktijdig door de camera vastgelegd, de ene jpeg en de andere raw. →
Als je (al dan niet voor de eerste keer) in raw-formaat hebt gefotografeerd en de opnames door de raw-converter van Photoshop of Photoshop Elements hebt gehaald, tref je na afloop bij elk ‘ontwikkeld’ bestand ook een piepklein ‘xmp’-bestandje aan. Als je dat bekijkt met een programma als Snelle weergave of Teksteditor op de Mac, blijkt het om een tekstbestandje te gaan met allerlei informatie over je foto. Probeer het bestand niet te veranderen, verwijder het niet uit de map en gooi het zeker niet weg: het bevat namelijk jouw ‘ontwikkelinstellingen’ voor de betreffende foto! Elke keer als je het raw-bestand opnieuw opent en de instellingen verandert, verandert het xmp-bestandje mee, terwijl je ‘digitale negatief’ – het raw-bestand als zodanig – intact blijft.
XMP staat voor eXtensible Metadata Platform en is een vinding van Adobe. →
Tijd voor een nieuw rubriekje, met daarin wat afkortingen die beginnende (digitale) fotografen regelmatig hoofdpijn bezorgen. In handleidingen en dergelijke kom je vaak de term exif tegen, en soms staat bij de voorwaarden van een fotowedstrijd dat ze de ingezonden foto compleet met diezelfde exif willen hebben. Exif staat voor exchangeable image file format en slaat in grote lijnen op de extra informatie die je camera vastlegt bij elke opname, zoals de belichtingsgegevens, de gegevens van het gebruikte objectief, datum/tijd en soms ook informatie over de opnamelocatie bij een ingebouwd gps.
Exif is heel handig om te checken wanneer je een foto precies hebt gemaakt of wat er fout is gegaan bij een technisch mislukte opname. →